Ne oldu? Ne Olabilirdi? Nasıl Olabilirdi? - 2
Deprem ve her türlü doğal afet öncesinde TSK birlikleri ile mülki makamlar koordineli olarak AFAD planlarını hazırlar. AFAD planına göre; Arama Kurtarma, Emniyet, Lojistik Destek birimleri kurulur.
Tüm sivil ve askeri makamlar için telefon ve telsiz irtibatları ile koordinasyon esaslarının belirlendiği, deprem gibi doğal afetleri müteakip her unsurun hangi malzemelerle nerede tesisler açıp işleteceği ve isim bazında sorumluların belli olduğu, her unsurun intikal planlamalarının yapıldığı, doğal afete müdahale zamanlarına göre (3-6-12 saat) birliklere görevlerin verildiği, takviye planlarının da hazırlanarak afetten etkilenen birliklerin kendi eksikliklerini gidermelerine imkan sağlandığı bu planlar, onbinlerce insanımızın vefat ettiği, yüzbinlerce insanımızın yaralandığı ve evsiz kaldığı 6 Şubat depreminde NEDEN UYGULANMADI?
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın 6 Şubat 2023 tarihinde saat 21:00 sularında, depremden tam 17 saat sonra yaptığı ilk açıklamada, Cumhurbaşkanın’dan talimat almalarını müteakip kriz merkezi kurduklarını, hava ulaştırması sağlandığını ve lojistik konularda yapılanları açıkladıktan sonra “Antakya bölgesinde 850-900 civarında Mehmetcik’in vatandaşlarla beraber çalışmak suretiyle onlara olabildiğince yardım sağlamaya çalışıyorlar.” demiştir.
Yine Hulusi Akar tarafından 7 Şubat 2023 tarihinde akşam saatlerinde, depremden tam 41 saat sonra sağlık bakanı ile beraber yaptığı açıklamada tüm bölgede 7.500 asker olduğunu belirtmiştir.
10 ilde yaklaşık 14 milyon insanımızın etkilendiği, onbinlerce yapının yıkıldığı ve hasar gördüğü böyle bir afet karşısında TSK’nin mevcut imkan ve kabiliyetlerine nazaran bu kadar düşük sayıda bir mevcut ile afete müdahalede bulunulması açıklanabilir değildir.
Depremden Etkilenen Bölgelerde Bulunan Askeri Birlikler
Kahramanmaraş;
2’nci Zh.Tug.K.lığı
İl Jandarma A.K.lığı
Malatya;
2’nci Or.K.lığı ve Bağlı Birlikleri (İstihkam Taburu, Muhabere ve Kara Havacılık Alayları)
İl Jandarma A.K.lığı
Gaziantep;
5’inci Zh.Tug.K.lığı
106’ncı Topçu A.K.lığı
Hudut A.K.lığı
İl Jandarma A.K.lığı
Hatay;
39’uncu Mknz.P.Tug.K.lığı
8’inci Kom.Tug.K.lığı
2’nci Hudut Alay K.lığı
Deniz Üs K.lığı
1’inci Deniz Er Eğitim A.K.lığı
İl Jandarma A.K.lığı
Adana;
6’ncı Kor.K.lığı
10. Tanker Üs K.lığı
Jandarma Bölge Komutanlığı
İl Jandarma A.K.lığı
Osmaniye;
39. Mknz. Piyade Tug.K.Yardımcılığı
İl Jandarma A.K.lığı
Diyarbakır;
7’inci Kor.K.lığı
16. Mknz Piyade Tug.K.lığı
8. Ana Jet Üs K.lığı
Jandarma Bölge Komutanlığı
İl Jandarma A.K.lığı
Mardin;
70. Mknz Piyade Tug.K.lığı
4’üncü Hudut Alay K.lığı
İl Jandarma A.K.lığı
Şanlıurfa;
20. Zırhlı Tugay K.lığı -
3’üncü Hudut Alay K.lığı
İl Jandarma A.K.lığı
*** Yukarıda verilen Askeri Birlik İsimleri ve konuşlu bulundukları iller açık kaynak olarak internet sitelerinden elde edilmiştir.
A. Arama-Kurtarma Faaliyetleri
Belirtilen askeri birliklerin imkan ve kabiliyetleri değerlendirildiğinde ortaya konması gereken Arama-Kurtarma faaliyetlerini şu şekilde özetleyebiliriz;
Deprem sabahı verilebilecek basit bir emirle en geç öğlen saatlerinde çoğu deprem bölgesinde, Elbistan ve Adıyaman gibi yerlerde ise başka birliklerden kuvvet kaydırmak suretiyle Arama-Kurtarma faaliyetlerine başlanabilirdi.
Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde bulunan DAK (Doğal Afet Arama Kurtarma) ve JAK (Jandarma Arama Kurtarma) birlikleri afetlere yönelik personel, teçhizat ve malzemesi ile birlikte en geç 4-5 saat içerisinde afet bölgesinde olabilirdi.
Malatya ilinde konuşlu bulunan Kara Havacılık Alayı’nda mevcut Skorsky tipi helikopterler ve Jandarma Bölge Komutanlıklarında bulunan Skorsky tipi helikopterler vasıtasıyla, tek seferde 150-200 personel taşınabilir, akşam olmadan faaliyetlere başlanabilirdi.
Birliklerin kuruluşunda bulunan İstihkam Bölük ve Taburlarının sahip olduğu ve enkaz kaldirmaya destek olabilecek Greyder, Buldozer gibi iş makinaları ile Arama-Kurtarma faaliyetlerine destek sağlanabilecek kesici, delici ve kırıcı malzemeler kullanılabilirdi.
Zırhlı birliklerin envanterinde bulunan Tank ve Zırhlı Araç Kurtarıcıları, enkaz kaldırma ve kurtarma faaliyetlerine destek olarak kullanilabilirdi.
Hukuki süreçlerin usulüne uygun yürütülmesini sağlamak, tazminat ve ceza davalarının delillendirilebilmesi maksatlarıyla depremde vefat edenlerin ailelerine bildirimde bulunulması, kayıtlarının tutulması, defin işlemlerinin usulüne uygun yapılması ve yapılmasının takip edilmesi gereklidir.
B. Sağlık Hizmetleri
Belirtilen askeri birliklerin imkan ve kabiliyetleri değerlendirildiğinde ortaya konması gereken Sağlık Hizmetlerini ise şu şekilde özetleyebiliriz;
Sağlık desteği açısından bölgede bulunan tugay seviyesi birliklerin bünyesinde bulunan revirlerde görev yapan Doktorlar, Sağlık Personeli ile tıbbi malzemeler ve Ambulans araçlarıyla ilk müdahale yapılabilirdi.
Durumu ağır olanlar helikopterlerle Devlet hastanelerine sevk edilebilirdi. Eğer kapatılmasalardı Adana, Diyarbakır ve Malatya’daki Askeri hastaneler de imkan ve kabiliyetleri ile birçok insanımızın kurtulma ümidi olabilirlerdi.
Askeri sağlık hizmetlerinin sağlandığı 2016 yılı öncesinde görev dağılımı ve birliklerde icra edilen tatbikatlar sayesinde TSK personeli ne yapacağının bilinicindeydi. Bu sayede bu tür afetlerde daha koordineli bir şekilde hareket edilerek ihtiyaç sahiplerine en kısa sürede yardım ulaştırılabiliyordu.
Tugay seviyesindeki birliklerin bünyesinde bulunan Sıhhiye Bölükleri tarafindan afet bölgesinde açılabilecek „İlk yardim istasyonlari“ ile enkazdan çıkarılan vatandasların ilk tedavileri yapılarak üst seviye sağlık kuruluşlarına sevk edilebilirlerdi.
Askeri sağlık hizmetlerinin sağlandığı 2016 yılı öncesinde sağlık hizmetlerinde görevli her personel tecrübe ve bilgiye sahipti. Ne yazık ki KHK’lar ile ihraç edilen Askeri hekimlerin „Harp Cerrahisi“ tecrübelerinden bu ve benzeri afetler de faydalanılabilirdi.
TSK Sağlik Komutanlığı’nın bünyesinde bulunan tam teşekküllü Sahra Sıhhiye Taburu, Kasim 2015 öncesinde Doğu Anadolu bölgesinde terör faaliyetlerine karşı icra edilen operasyonlarda tecrübe edildi. Bu birlik kullanılabilirdi.
Askeri sağlık hizmetlerinin sonlandırılması ile kapatılan GATA bünyesinde olan NBC (Nükleer Biyolojik ve Kimyasal) birliği, afet sonrası bölgede suların dezenfekte edilmesi gibi ihtiyaçları yerine getirebilirdi.
